Magazyny energii stają się coraz popularniejszym dodatkiem do instalacji fotowoltaicznych. Sprawdź, czy inwestycja w magazyn energii jest opłacalna w polskich warunkach i kiedy możesz liczyć na zwrot z inwestycji.

Czym są magazyny energii i jak działają?

Magazyn energii to urządzenie, które pozwala na przechowywanie nadwyżek energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną i wykorzystanie jej w czasie, gdy panele nie generują prądu (np. w nocy lub podczas pochmurnych dni).

Typowy domowy magazyn energii składa się z baterii (najczęściej litowo-jonowych), falownika (lub może współpracować z hybrydowym falownikiem fotowoltaicznym) oraz systemu zarządzania baterią (BMS), który monitoruje i optymalizuje proces ładowania i rozładowania.

Dlaczego warto rozważyć zakup magazynu energii?

1. Zwiększenie autokonsumpcji

Po wprowadzeniu w 2022 roku systemu net-billing, który zastąpił korzystny net-metering, magazyny energii zyskały na znaczeniu. W systemie net-billing rozliczamy się według wartości energii, a nie jej ilości, co często oznacza, że energia sprzedawana do sieci jest wyceniana niżej niż kupowana.

Magazyn energii pozwala zwiększyć poziom autokonsumpcji nawet do 70-80%, co oznacza, że większość wyprodukowanej energii wykorzystujemy na własne potrzeby, zamiast oddawać ją do sieci po niekorzystnych cenach.

2. Niezależność energetyczna

Niektóre magazyny energii oferują funkcję zasilania awaryjnego (UPS), co oznacza, że w przypadku przerw w dostawie prądu, wybrane obwody w domu mogą nadal działać, czerpiąc energię z magazynu. To rozwiązanie szczególnie wartościowe na obszarach, gdzie występują częste przerwy w dostawie energii.

3. Stabilizacja sieci

Magazyny energii mogą również pełnić funkcję stabilizatora napięcia, co poprawia jakość energii w domowej instalacji i może wydłużyć żywotność urządzeń elektronicznych.

Rodzaje magazynów energii dostępne na polskim rynku

1. Magazyny litowo-jonowe

Najpopularniejszy obecnie typ magazynów energii, charakteryzujący się wysoką gęstością energii, długą żywotnością (często 10+ lat) i stosunkowo niską wagą. Na rynku dostępne są rozwiązania takich firm jak Tesla, LG, BYD czy Huawei.

2. Magazyny LiFePO4 (litowo-żelazowo-fosforanowe)

Wariant baterii litowo-jonowych, oferujący większe bezpieczeństwo (mniejsze ryzyko pożaru) i dłuższą żywotność, ale za to nieco niższą gęstość energii. Są polecane do instalacji domowych ze względu na wysoki poziom bezpieczeństwa.

3. Magazyny kwasowo-ołowiowe

Tańsza, ale mniej wydajna alternatywa. Charakteryzują się krótszą żywotnością (3-7 lat), większymi gabarytami i wymagają regularnej konserwacji. Obecnie rzadko stosowane w nowych instalacjach domowych.

Analiza opłacalności - kluczowe czynniki

1. Koszt inwestycji

Ceny magazynów energii dla gospodarstw domowych w Polsce wahają się od 15 000 zł do nawet 50 000 zł, w zależności od pojemności, technologii i dodatkowych funkcji. Przykładowo:

• Magazyn 5 kWh: 15 000 - 25 000 zł
• Magazyn 10 kWh: 25 000 - 40 000 zł
• Magazyn 15 kWh: 35 000 - 50 000 zł

Do tego należy doliczyć koszt instalacji, który może wynieść od 2 000 do 5 000 zł.

2. Dofinansowanie

W ramach programu "Mój Prąd 5.0" można uzyskać dofinansowanie do magazynu energii elektrycznej w wysokości do 16 000 zł. Ta kwota znacząco wpływa na opłacalność inwestycji.

Dodatkowo, wydatki na magazyn energii można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej, co dodatkowo obniża realny koszt inwestycji dla podatników.

3. Profil zużycia energii

Opłacalność magazynu energii jest silnie uzależniona od profilu zużycia energii w gospodarstwie domowym. Magazyny są najbardziej opłacalne dla gospodarstw, które:

• Zużywają większość energii wieczorem i w nocy (gdy instalacja PV nie produkuje prądu)
• Mają duże różnice w dobowym zużyciu energii
• Mieszkają w regionach z częstymi przerwami w dostawie prądu

4. Różnica cen energii kupowanej i sprzedawanej

Im większa różnica między ceną, po której kupujemy energię z sieci, a ceną, po której ją sprzedajemy, tym bardziej opłacalne stają się magazyny energii. Przy obecnych cenach (2023) różnica ta może wynosić nawet 200-300%, co znacząco przyspiesza zwrot z inwestycji.

Symulacja opłacalności - przykładowe wyliczenia

Rozważmy gospodarstwo domowe z instalacją fotowoltaiczną o mocy 6 kWp, zużywające rocznie 5 000 kWh energii, z czego 50% w godzinach, gdy instalacja PV nie produkuje prądu.

Scenariusz bez magazynu energii:

• Roczna produkcja energii z instalacji PV: 6 000 kWh
• Autokonsumpcja bez magazynu: 30% (1 800 kWh)
• Energia oddana do sieci: 4 200 kWh
• Energia pobrana z sieci: 3 200 kWh
• Przy cenie zakupu 0,9 zł/kWh i sprzedaży 0,3 zł/kWh:
• Koszt energii z sieci: 2 880 zł
• Przychód ze sprzedaży: 1 260 zł
• Roczny rachunek netto: 1 620 zł

Scenariusz z magazynem energii 7 kWh:

• Roczna produkcja energii z instalacji PV: 6 000 kWh
• Autokonsumpcja z magazynem: 70% (4 200 kWh)
• Energia oddana do sieci: 1 800 kWh
• Energia pobrana z sieci: 800 kWh
• Przy cenie zakupu 0,9 zł/kWh i sprzedaży 0,3 zł/kWh:
• Koszt energii z sieci: 720 zł
• Przychód ze sprzedaży: 540 zł
• Roczny rachunek netto: 180 zł

Analiza opłacalności:

Roczna oszczędność dzięki magazynowi: 1 440 zł

Koszt magazynu 7 kWh po dofinansowaniu "Mój Prąd 5.0": ok. 10 000 zł

Prosty czas zwrotu: około 7 lat

Przy uwzględnieniu ulgi termomodernizacyjnej dla osoby z podatkiem 17%, realny koszt magazynu może spaść do ok. 8 300 zł, co skraca czas zwrotu do około 5,8 roku.

Czy warto zainwestować w magazyn energii?

Biorąc pod uwagę powyższą analizę, można stwierdzić, że:

Magazyn energii warto rozważyć, gdy:

• Większość energii zużywasz wieczorem i w nocy
• Możesz skorzystać z dofinansowania "Mój Prąd" i ulgi termomodernizacyjnej
• Cenisz sobie niezależność energetyczną
• Mieszkasz w regionie z niestabilnymi dostawami energii
• Planujesz długoterminową eksploatację systemu fotowoltaicznego (10+ lat)

Magazyn energii może być mniej opłacalny, gdy:

• Większość energii zużywasz w ciągu dnia, gdy świeci słońce
• Nie kwalifikujesz się do dofinansowań
• Masz stabilne dostawy energii z sieci
• Planowana żywotność Twojego systemu PV jest krótsza niż 7-8 lat

Podsumowanie

Magazyny energii stają się coraz bardziej opłacalnym rozwiązaniem dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych w Polsce, szczególnie w kontekście systemu rozliczeń net-billing i dostępnych dofinansowań. Czas zwrotu inwestycji wynoszący 6-8 lat jest akceptowalny, biorąc pod uwagę, że żywotność magazynów litowo-jonowych to często 10-15 lat.

Decyzja o zakupie magazynu energii powinna być jednak poprzedzona dokładną analizą indywidualnego profilu zużycia energii oraz możliwości finansowych. Warto również śledzić rozwój technologii magazynowania energii, ponieważ ceny tych urządzeń systematycznie spadają, a ich efektywność rośnie.